Słońce w kapsułce – na co działa witamina D3 i komu jej brakuje?
Witamina D3 nie bez powodu jest nazywana witaminą słońca. Może być syntetyzowana w organizmie człowieka na skutek ekspozycji nieosłoniętej skóry na promieniowanie słoneczne. Synteza skórna witaminy D jest bardzo efektywna i teoretycznie jest w stanie pokryć zapotrzebowanie organizmu na ten składnik, jednak w naszej szerokości geograficznej, gdzie dni słonecznych w roku jest mało, wiele osób zmaga się z niedoborami. Zbyt niski poziom witaminy D w organizmie może się wiązać z szeregiem dolegliwości i problemów zdrowotnych, w tym prowadzić do krzywicy u dzieci i osteoporozy u dorosłych. Co jeszcze warto wiedzieć o działaniu witaminy D3 i skutkach jej niedoboru? Komu może jej brakować? Sprawdzamy!
Za co odpowiada witamina D3? Właściwości i funkcje w organizmie
Witamina D jest jedną z witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, która warunkuje zdrowie organizmu człowieka i prawidłowe funkcjonowanie wielu jego układów. Jako jedna z niewielu może być syntetyzowana w organizmie, poza tym jej poziom można uzupełniać dietą i dodatkową suplementacją. Witamina D ma właściwości cenne w kontekście gospodarki wapniowo-fosforanowej, jednak na tym nie kończy się jej rola. Działanie witaminy D3 jest również bardzo ważne dla układu odpornościowego, nerwowego, układu krążenia i nie tylko.
Za co odpowiada witamina D3 w organizmie? Oto jej najważniejsze funkcje:
- Wspiera prawidłowe wchłanianie wapnia i fosforu, pomagając dbać o zdrowe kości i zęby. Zmniejsza ryzyko osteoporozy u dorosłych oraz krzywicy u dzieci.
- Wspomaga prawidłowe funkcjonowanie mięśni.
- Wspiera naturalne mechanizmy obronne organizmu i pomaga regulować funkcjonowanie układu odpornościowego.
- Pomaga dbać o zdrowie i właściwą pracę układu krążenia, wspomagając zdrowie serca i naczyń krwionośnych. Oddziałuje też na układ krzepnięcia i stany zapalne.
- Wspomaga zdrowie skóry.
Można by długo wymieniać, na co wpływa witamina D3. Jej prawidłowy poziom w organizmie redukuje ryzyko wystąpienia poważnych chorób metabolicznych, a według niektórych badań również wybranych nowotworów.
Niedobór witaminy D – objawy i skutki
Biorąc pod uwagę, na co działa witamina D3, nietrudno wywnioskować, jak ważny dla organizmu jest jej prawidłowy poziom. Niedobór witaminy D może się wiązać z szeregiem dokuczliwych objawów, a także stać się przyczyną poważnych schorzeń.
Jakie są objawy niedoboru witaminy D3? Oto najczęstsze z nich:
- przewlekłe zmęczenie,
- osłabienie odporności,
- podatność na infekcje,
- osłabienie mięśni,
- podatność na złamania,
- bóle kości,
- zaburzenia snu,
- choroby zębów.
Omawiając, na co wpływa witamina D3, wspomnieliśmy o jej wpływie na układ kostny – warto w tym miejscu dodać, że długotrwały niedobór witaminy D3 może prowadzić do krzywicy u dzieci i upośledzenia ich wzrostu, a także zwiększa ryzyko osteoporozy u osób dorosłych.
Kto jest narażony na niedobór witaminy słońca?
Witamina D3, jako jedna z niewielu, może być syntetyzowana w naszym organizmie. Teoretycznie wystarczy już 15–20 minut ekspozycji skóry ramion i podudzi na promieniowanie słoneczne w godzinach 10–15, by pokryć zapotrzebowanie organizmu na ten składnik. Niestety ilość dni słonecznych w naszej szerokości geograficznej jest ograniczona, zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym. Sprawę utrudnia również osłanianie ciała odzieżą. Poza tym w godzinach największego nasłonecznienia wiele osób przebywa w szkole lub pracy.
Na niedobór witaminy D3 są szczególnie narażone dzieci, a także seniorzy, osoby z nadwagą lub otyłością, spędzające mało czasu na świeżym powietrzu, z ciemniejszą karnacją, kobiety w ciąży i karmiące piersią. W grupie ryzyka są również osoby stosujące niektóre diety oraz zmagające się z niektórymi chorobami (np. upośledzającymi wchłanianie witaminy D z jelit) i przyjmujące pewne leki (np. barbiturany, które wpływają na metabolizm witaminy D).
Gdzie jeszcze jest witamina D3? Co uwzględnić w diecie?
By chronić się przed niedoborami, warto również zadbać o to, by na naszych talerzach jak najczęściej gościły produkty będące źródłem witaminy D3. Znajdziemy ją przede wszystkim w tłustych rybach, takich jak tuńczyk, makrela, łosoś czy sardynki. Dobrym źródłem witaminy D3 są też tran, wątróbka, jajka i nabiał.
Witaminę D3 powinno się również suplementować. Jest to wskazane w okresie jesienno-zimowym, gdy synteza skórna jest ograniczona. Aby ustalić odpowiednią dawkę witaminy D3, którą pacjent powinien przyjmować, najlepiej wykonać badanie 25(OH)D i omówić jego wyniki z lekarzem. Warto też podkreślić, że niektórzy, w tym np. seniorzy, powinni przyjmować witaminę D3 nie tylko w okresie jesienno-zimowym, lecz także przez resztę roku. Suplementując witaminę D, nie należy przekraczać rekomendowanych dawek i nie powinno się traktować suplementu jako zamiennika zdrowej diety i zdrowego trybu życia.